Yer altında bulunan kaynaklara ulaşılabilmesi adına kullanılan sondaj makinası, çeşitli sektörlerde aktif olarak kullanılan özel makineler arasında kendine yer buluyor. Talebin artışı ile beraber artık farklı alanlarda en iyi sonuçları ortaya koymayı hedefleyen sondaj makinaları aktif olarak kullanılmaya devam ediyor.
Sondaj Makinası Nedir?
Yer kabuğuna eğimli ya da dikey şekilde delikler açmak adına tercih edilen ağır iş makinaları sondaj makinası olarak tanımlanır. İnsan gücü ile açılması son derece zor olan yer altı kazım işlemini gerçekleştiren bu makinalar ile beraber petrol, su, maden cevheri, doğal gaz, jeolojik veri gibi alanlarda gerekli çalışmaların yapılması mümkün hale gelmiş olur. Sondaj işleminin yapılması ile beraber farklı konulardaki çalışmalar çok daha etkili şekilde gerçekleştirilir.
Sondaj Türleri
Kullanımı alanı her geçen gün artan sondaj makinalarından en iyi verimin alınabilmesi adına doğru makinenin seçilmesi gerekir.
- Jeoteknik / Jeolojik Sondaj Makinaları: Hafif ve taşınabilir tarzda bir yapıya sahip olup zemin araştırmalarında aktif olarak kullanılır.
- Doğalgaz ve Petrol Sondaj Makinaları: Güçlü ve oldukça büyük yapıya sahip makinelerdir. Delim işleminde binlerce metre derinliğe ulaşabilme özelliğine sahiptir.
- Madencilik Sondaj Makinaları: Rezerv tahmini ve cevher arama amacı ile tercih edilir. Bu alanda ağırlıklı olarak karotlu sondaj kullanıldığı görülür.
- Su Sondaj Makinaları: Yer altında yer alan su kaynaklarının bulunması adına kullanılır. Genel olarak 200 – 500 derinliğe kadar ulaşabilme özelliğine sahiptir.
- Yönlendirilebilir Sondaj Makinaları: HDD olarak da bilinen bu makinalar boru geçişleri gibi yatay olarak delinmesi gereken durumlarda kullanılır.
İhtiyaçlara bağlı olarak bu makinalar arasından seçimler rahatlıkla yapılabilir.
Sondaj Makinası Ana Bileşenleri
Kendi içerisinde kullanım alanına göre farklı özelliklere sahip olan sondaj makinaları; modüler ve karmaşık bir yapıya sahip olmasıyla bilinir. Başta mast (kule) olmak üzere top drive ya da rotary tabla, pompa sistemi, delici uç, kompresör, güç ünitesi, delici uç ve güç ünitesi; sondaj makinalarının ana bileşenleri olarak tanımlanır. Bu bileşenlerin her biri kendi içerisinde büyük bir öneme sahip olmasından dolayı her birinin bakımına özen gösterilmesi gerekir.
Sondaj Makinası Nerelerde Kullanılır?
Başta inşaat olmak üzere jeotermal enerji, madencilik, gaz ve petrol sektörü, inşaat ve hidrojeoloji olmak üzere yer altının belirli bir derinliğine inilerek çalışılması gereken durumlarda tercih edilir. Sondaj makinası sayesinde yalnızca kaynakların belirlenmesi değil aynı zamanda zemin etüdü, tünel planlaması, keşfedilen kaynakların çıkartılması aşamalarında da etkili sonuçlar elde edilir.
Sondaj Makinalarının Bakımı
Uzun zamanlar boyunca sondaj makinalarının doğru şekilde çalışabilmesi adına periyodik olarak bakım işlemlerinin yapılması gerekir. Makinaların başta hidrolik sistemleri başta olmak üzere motorları, pompaları ve matkap uçları mutlaka düzenli olarak kontrol edilmelidir. Bakımlarının düzenli şekilde yapılması ve eğitimli operatörlerin olması çok önemlidir.
